DEPREM BÖLGESİNDEKİ İLLERDE YAPI DENETİM SÜREÇLERİ YENİDEN DÜZENLENDİ
GenelÇevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Elazığ gibi deprem bölgesindeki illerde yapı denetim süreçlerini yeniden düzenledi. Küçük inşaatlara esneklik, firmalara ise ağır yaptırımlar getiren yeni uygulamalar, yapı güvenliğinde yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapı denetim süreçlerine ilişkin üç önemli düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Resmî Gazete’de yayımlanan “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği”, “Elektronik Dağıtım Tebliği” ve “Ceza Tebliği”ndeki değişiklikler, Elazığ gibi deprem sonrası yeniden inşa süreci yaşayan şehirlerde hem yapı sahiplerine esneklik getiriyor hem de denetim firmalarına ciddi sorumluluklar yüklüyor.
Küçük ölçekli yapılarda denetim esnekliği
Elazığ’da artan küçük ve orta ölçekli yapı faaliyetleri göz önünde bulundurularak, inşaat alanı 500 metrekareyi geçmeyen yapılar, Bakanlığın elektronik dağıtım sistemi kapsamından çıkarıldı. Bu kapsamda yapı sahipleri, belirli kriterleri sağlayan herhangi bir yapı denetim firmasıyla doğrudan sözleşme yapabilecek. Aynı şekilde, inşaatı tamamlanmış ancak yapı kullanım izni alınamamış yapılar için de benzer bir uygulama geçerli olacak.
Yeni düzenleme ile bu tür yapılarda denetim hizmet bedeli yüzde 1,75 ile yüzde 3,50 arasında belirlendi. Güçlendirme projelerinde ise hizmet bedeli, yapının toplam değerinin en az yüzde 25’i olarak uygulanacak.
3 ay içinde faaliyet olmazsa sözleşme feshi
Yeni yönetmelik, atıl durumdaki yapı denetim firmalarını da kapsama alıyor. Daha önce denetim faaliyetlerine 6 ay boyunca başlanmayan projelerin sözleşmeleri iptal edilebiliyordu. Bu süre, yeni düzenlemeyle birlikte 3 aya indirildi. Ayrıca, denetim görevini yerine getirmeyen firmalarla yapılan sözleşmeler de doğrudan feshedilebilecek.
Alternatifli denetim modeli uygulanacak
Elektronik Dağıtım Tebliği’nde yapılan bir diğer değişiklik ile, 45 ve üzeri yapı denetim kuruluşunun bulunduğu illerde yeni bir model uygulamaya alındı. Buna göre, yapı sahiplerine aynı proje için iki farklı denetim firması önerilecek. İlk firma 3 iş günü içinde seçilmezse, ikinci firma sistem tarafından otomatik olarak görevlendirilecek. Bu uygulama 1 Şubat 2026 tarihine kadar geçerli olacak.
15 yıl içinde yıkılan yapılarda sorumluluk denetim firmasında
Deprem kuşağında yer alan iller için en dikkat çekici değişiklik ise Ceza Tebliği’nde yapıldı. Buna göre, yapı denetim firması tarafından ruhsatlandırılmış bir bina, tamamlanma tarihinden itibaren 15 yıl içinde yıkılırsa veya inşaat sürecinde çevre yapılara zarar verirse, sorumlu firma meslekten men edilecek ve teminatına el konulacak.
Ayrıca denetim sırasında binada tespit edilen ve onarılması mümkün olmayan taşıyıcı sistem hasarları, binanın yıkımına yol açarsa bu durumun sorumluluğu da doğrudan yapı denetim firmasına ait olacak.
İlginizi Çekebilir